سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور- حسن وحید صبح امروز در هشتادوچهارمین جلسه طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت که با حضور مدیران ستادی و مدیران استانی( بصورت وبیناری) برگزار می شد در سخنانی فرا رسیدن اربعین حسینی را تسلیت گفت و از ادارات کل منابع طبیعی استان هایی که در مسیر عبور زائرین قرار دارند خواست امکانات مهمانسرای خود را در اختیار زائرین حسینی قرار دهند.

وحید همچنین به افزایش دما و گرمای هوا و بروز حریق در برخی از استان های زاگرسی اشاره کرد و گفت: سه تا چهار استان زاگرسی طی هفته های اخیر با افزایش تعداد فقرات حریق و سطح حریق در جنگل ها و مراتع رو به رو هستند و نکته حائز اهمیت در موضوع حریق، دیده بانی در مناطق تحت تاثیر و بحرانی و از سوی دیگر دسترسی سریع به منطقه ای است که حریق اتفاق افتاده است.

**همکاری با جوامع محلی جهت پیشگیری از حریق جنگل ها
سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از مدیران ادارات کل استان ها خواست جدیت لازم را در موضوع حریق داشته باشند و جهت پیشگیری از آتش سوزی در مناطق حساس موضوع مشارکت مردمی را جدی گرفته و با شورای روستا، دهیاران و مردم محلی جلسات هماهنگی برگزار نمایند.
به گفته حسن وحید، بارش های اواخر سال گذشته و اوایل امسال سبب افزایش تولید علوفه و پوشش گیاهی در عرصه های منابع طبیعی شده  است و با توجه به گرم شدن هوا، زمینه برای بروز حریق بویژه در عرصه های مرتعی مهیا شده است .
وحید از دفتر امور مراتع خواست در مناطقی که مرتع ازافزایش پوشش گیاهی برخوردار است دام ها زودتر از موعد وارد عرصه شوند تا با چرای دام از بروز آتش در عرصه جلوگیری شود.
مسئول اول منابع طبیعی کشور در ادامه خاطر نشان کرد: بر اساس قانون هوای پاک و همچنین قانون حفاظت از خاک آتش زدن پس چر مزارع کشاورزی ممنوع است و بیشتر حریق هایی که در حوزه زاگرس دامنگیر منابع طبیعی است از آتش زدن مزارع کشاورزی شروع می شود و در مجاورت  آن به منابع طبیعی سرایت می کند.  این موضوع مهم باید مورد توجه  سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل منابع طبیعی استان مربوطه قرار گیرد.
دکتر وحید یکی از عوامل تاثیر گذار در امر حفاظت از منابع طبیعی را در کنار سایر اقدامات اجرایی، فرهنگ سازی از سوی رسانه ها بویژه صدا و سیما  و ارائه آموزش های لازم به جوامع محلی و مردمان حاشیه عرصه های منابع طبیعی دانست و افزود: بدون مشارکت مردم هیچ طرح و پروژه ای در منابع طبیعی به درستی انجام نخواهد شد و برای اینکه نقش مشارکت مردم در طرح های منابع طبیعی نمایان شود باید حتماً منافع دو طرف در طرح تامین گردد.

** طرح های منابع طبیعی تکمیل کننده یکدیگرند
سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه همه طرح های منابع طبیعی پر اهمیت و تکمیل کننده یکدیگرند به طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت اشاره کرد و گفت: در پروژه طرح کاشت یک میلیارد درخت هیچ موضوع پنهانی وجود ندارد و سازمان منابع طبیعی و ادارات کل استان ها و شهرستان ها برای این اجرای طرح زحمات زیادی کشیده است و این سازمان جهت صحت سنجی و راستی آزمایی ناظرینی از میان تشکل ها و سازمان های مردم نهاد تعیین کرده است و این اقدام در طول فعالیت های سازمان بی سابقه بوده است.
حسن وحید در ادامه سخنان خود وجود ناظرین مردمی در نظارت از طرح کاشت یک میلیارد درخت را یک ظرفیت و فرصت برای انجام این طرح دانست و بر همکاری مستمر ادارات کل منابع طبیعی استان ها با نمانیدگان سازمان های مردم نهاد و تشکل ها تاکید کرد.
وحید همچنین تاکید کرد: قبل از اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت بسیاری از نهالستان های منابع طبیعی متروکه شده و از وضعیت مناسبی برخوردار نبودند و در خیلی از استان ها درخواست هایی برای واگذاری نهالستان ها وجود داشته است اما یکی از مزایای این طرح بازسازی و احیای این نهالستان ها بود که توسط ادارات کل و مشارکت بخش خصوصی راه اندازی شده و به مرحله تولید نهال رسیده است.

** ابعاد  مختلف طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت
سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در ادامه؛ احیا و غنی سازی جنگل ها، احیای مناطق بیابانی و توسعه فضای سبز را از ابعاد مهم طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت برشمرد و اضافه کرد: مهمترین شاخص در این طرح شاخص حفظ و مراقبت از نهال هایی است که تاکنون کاشته شده است و امر حفاظت یک وظیفه عمومی است و تنها با مشارکت مردم می تواند بخوبی انجام شود.
وی منابع طبیعی را متعلق به همه آحاد جامعه دانست و یاد آوری کرد: همه ما در مقابل حفظ جنگل ها و مراتع و محیط زیست مسئولیت داریم و امروز شرکت ها، موسسات، صنایع و معادن و سازمان هایی که طرح های عمومی و عمرانی در عرصه های ملی اجرا می کنند مسئولیت اجتماعی دارند و باید به افزایش و توسعه سرانه سبز پایبند بوده و مسولیت خود را به انجام برسانند.
دکتر وحید موضوع زراعت چوب را یکی از طرح های مهم در کاشت یک میلیارد درخت نام برد و یاد آوری کرد: آخرین مرتبه که از جنگل های شمال بهره برداری چوبی صورت گرفت چیزی حدود 350 هزار مترمکعب بود و از سال 96تا کنون طرح توقف بهره برداری از جنگل های هیرکانی در حال انجام است .از این رو طرح زراعت چوب و کشت گونه های سریع الرشد بطور مستمر در اقصی نقاط کشور با توجه به شرایط اقلیمی و کاشت گونه های بومی در حال انجام است و این طرح تا حد زیادی می تواند علاوه بر پاسخگوی بخش قابل توجهی از نیازهای چوبی صنایع و کارخانجات در حفظ فضای سبز و پوشش گیاهی و جلوگیری از فرسایش خاک موثر باشد.

**حق واگذاری یک متر مربع از اراضی ملی را برای  طرح یک میلیارد درخت نداریم !
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در ادامه هشتادوچهارمین جلسه طرح کاشت یک میلیارد درخت گفت: در قالب این طرح حق واگذاری حتی یک متر مربع از اراضی ملی را نداریم و اگر واگذاری ای صورت گیرد قطعاً بر اساس شرایط اکولوژیکی زراعت چوب و در قالب ماده 3 خواهد بود.
وحید ادامه داد: در حوزه خارج از شمال یک سری اراضی ملی و کشاورزی وجود دارد که اجرای طرح زراعت چوب می تواند در این عرصه بصورت بادشکن اجرایی شود و از هجوم ماسه های روان جلوگیری نماید.
وی گفت: یکی از مواردی که می تواند به زراعت چوب در مناطق مرکزی کمک کند استفاده از پساب هاست که باید رایزنی های لازم با وزارت نیرو انجام شود تا از این آبها بهره برداری بیشتری در اجرای طرح زراعت چوب انجام شود.
وحید همچنین گفت: دانش کارشناسی خوبی در زمینه کاشت درخت و ارائه راهکار برای حفظ و مراقبت آن در منابع طبیعی وجود دارد و منابع طبیعی در  دهه 60 و 70 درختان زیادی در کشور کاشته است.
این مسئول منابع طبیعی و آبخیزداری کشورهمچنین یادآور شد: ایراد و اشکالاتی برای تامین آب درختان این طرح مطرح شده است  و در کوتاه مدت این نقدها و انتقادات درست است اما در دراز مدت کارکردهایی که این درختان دارند می توانند منجر به حفظ خاک، تقویت سفره های زیرزمینی و جلوگیری از فرسایش خاک شوند و در نتیجه از بحران آب نیز جلوگیری خواهد کرد.

***

 در ابتدای این نشست حجت الاسلام راهدار مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه اداره کل منابع طبیعی استان مازندران ( ساری ) با عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن اربعین حسینی، دقایقی در وصف شخصیت والای امام حسین علیه السلام وعظمت اربعین و پیاده روی عظیم زائرین سید الشهدا از نجف تا کربلا سخن گفت. 

**مشارکت یکی از شاخص های مهم توسعه در دنیاست

در ادامه هشتادو چهارمین جلسه طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت دکتر شعبانیان معاون امور جنگل و دبیر این طرح گفت: مشارکت یکی از شاخص های مهم توسعه در دنیاست و این مهم با تامین منافع دوسویه معنی پیدا می کند.
وی اجرای پویش های مردمی در راستای طرح  کاشت یک میلیارد درخت  را امری موثر برشمرد و افزود: این پویش ها می تواند به ارتقای فرهنگ منابع طبیعی منجر شود.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی  کشور در ادامه بر ارائه آمار درست به افکار عمومی تاکید کرد و افزود: ناظرین بهترین اهرم در نظارت بر انجام این طرح هستند و سازمان داوطلبانه جهت صحت سنجی آمار و اطلاعات خواستار نظارت نمایندگان نهاد های مردمی شده است.

**نقش مشارکت مردم و جوامع محلی در اجرا و استمرار این طرح بی بدیل است
بر اساس این گزارش، در ادامه این نشست، امید سجادیان دبیر تشکل های نهضت سبز زاگرس و ناظر طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در استان کهگیلویه و بویر احمد در سخنانی بصورت ویدئوکنفرانس به اجرای فرآیند این طرح در استان پرداخت و موضوع نظارت بر انجام طرح کاشت یک میلیارد، انتخاب نوع گونه، سازگار بودن نهال با شرایط اکولوژیکی منطقه، نحوه توزیع نهال و روند مراقبت از نهال های کاشته شده را مهم برشمرد و نقش و مشارکت مردم و جوامع محلی را در اجرا و استمرار این طرح موثر دانست.
وی در بخش دیگری به چالش های حریق و حضور دام در جنگل در حوزه زاگرس اشاره کرد و افزود: تاکنون 17نفر از داوطلبین و همیاران طبیعت در دفاع از بلوط های زاگرس جان خود را از دست داده اند و همه ما در مقابل این جانثاران مسئول هستیم.

** طرح کاشت یک میلیارد درخت، نهالستان ها را از حالت متروکه رها کرد
این ناظر طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت  در استان کهگیلیوه و بویر احمد در ادامه به چگونگی شکل گیری تشکل نهضت سبز زاگرس پرداخت و گفت: از سال 91 این تشکل درختکاری با مردم را در حوزه زاگرس آغاز کرده است و طرح کاشت یک میلیارد درخت طرح خوبی است و از نقاط قوت و ضعف نیز برخوردار است .
وی یکی از نقاط قوت طرح را خارج شدن نهالستان ها از حالت متروکه به حالت فعال دانست و بسیاری از صنایع و معادن که آسیب رسان به منابع طبیعی و محیط زیست هستند مسئولیت اجتماعی پیدا کردند تا در مقابل تخریب منابع طبیعی به ایجاد فضای سبز بپردازند.
سجادی نبود اعتبار لازم ، کمبود عرصه برای کاشت درخت و کمبود تجهیزات و امکانات در تولید نهال را نیز بخشی از چالش ها و نقاط ضعف این طرح برشمرد.

**بازرسی و نظارت بر اجرای صیحیح قوانین و عملکرد دستگاه های اجرایی
در ادامه این نشست مهندس صادقی راشد سر بازرس کل در امور کشاورزی و منابع طبیعی در سخنانی به چگونگی شکل گیری بازرسی در قانون اساسی اشاره کرد و گفت: وظیفه ما نظارت بر اجرای صیحیح قوانین و عملکرد دستگاههای اجرایی و موسساتی که توسط دولت تامین اعتبار می شود، است.
وی  افزود: بازرسی ها بصورت موضوعی و به سه روش؛ بررسی برنامه ای، بررسی فوق العاده و بررسی موردی انجام می شود. در بررسی برنامه ای موضوعاتی همچون: پنجره واحد مدیریت زمین و طرح طوبی و در بررسی فوق العاده دستوراتی که از بالادست می رسد و در بررسی موردی به موضوعات شکایتی مربوط می شود.
صادقی راشد در ادامه خواستار نقشه های رقومی نهال های کاشته شده، میزان عرصه های پیش بینی شده جهت کاشت نهال، میزان نهال های تولیدی و سازگار با محیط شد و در ادامه گفت: لازم است برای تمامی ناظرین طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت شرح خدمات و دستورالعمل اجرایی نوشته شود.